Hướng dẫn cách làm trọng tài bóng đá chi tiết từ A đến Z

Trọng tài là người không thể thiếu trong các trận đấu, bởi vì trọng tài là người điều khiển trận đấu. Nếu bạn muốn học làm trọng tài bóng đá – người cầm trịch các giải đấu, hãy cùng Danhgianhacai theo dõi cách làm trọng tài bóng đá qua bài viết dưới đây!

• Tìm hiểu lời tuyên thệ của trọng tài – cầu thủ – vận động viên

Lợi ích của việc làm trọng tài bóng đá

Trong bóng đá, trọng tài là người điều khiển trận đấu và đảm bảo sự công bằng cho các đội bóng. Trọng tài sẽ là người đưa ra các tình huống xử phạt hoặc giải quyết tranh chấp giữa các đội. Khi trọng tài đã đưa ra quyết định thì các cầu thủ tham gia sẽ không thể phản đối hoặc thay đổi. 

Trọng tài là người điều khiển toàn bộ trận đấu

Bên cạnh trọng tài còn có trợ lý và các công cụ định vị giúp quan sát và điều khiển trận đấu một cách tốt nhất. Hiện nay công nghệ VAR được sử dụng nhiều tại các trận đấu lớn và giải bóng đá chuyên nghiệp. Trọng tài sử dụng VAR khi có những hành động sai luật về các bàn thắng gây tranh cãi, phạt thẻ đỏ hoặc tình huống phạm lỗi của cầu thủ.

Làm thế nào để trở thành trọng tài?

Muốn học làm trọng tài, đầu tiên bạn phải có giấy chứng nhận của Liên đoàn bóng đá. Bạn phải dành một khoảng thời gian học tập trước khi chính thức làm trọng tài cho các trận đấu.

Tại trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC), điều kiện trở thành trọng tài viên VIAC gồm một số điều kiện như sau: 

1. Điều kiện chung là tuổi từ 30 – 70
2. Tốt nghiệp đại học và đã qua thực tế công tác theo ngành đã học từ 8 năm trở lên, trừ trường hợp chuyên gia có trình độ chuyên môn cao, nhiều kinh nghiệm. 
3. Cam kết giải quyết vụ kiện một cách độc lập, khách quan, công bằng và nhanh chóng; sẵn sàng tham gia vào các hoạt động của trung tâm; nỗ lực cống hiến vì sự phát triển của trung tâm.

Học làm trọng tài bóng đá đơn giản

Hướng dẫn làm trọng tài bóng đá: Những điều cần nắm vững

Để trở thành một trọng tài giỏi, bạn phải nắm những nội dung quan trọng mà chúng tôi thu thập được trong mục Kiến thức bóng đá từ các trang web nước ngoài nổi tiếng sau đây:

Các điều luật

Trong bóng đá có những điều luật cơ bản sau:

• Luật trọng tài bóng đá về cách sử dụng dụng cụ sân bãi
• Luật áp dụng với bóng trong và ngoài cuộc
• Luật giao bóng và thả bóng
• Các lỗi mà cầu thủ mắc phải

Trang phục

Giống như vận động viên tham gia thi đấu, trọng tài cũng cần có những quy định về trang phục ra sân. Việc mặc quần áo theo quy định không những giúp phân biệt trọng tài với các cầu thủ thi đấu mà còn đảm bảo có thể vận động dễ dàng.

Sở dĩ, mỗi trọng tài cũng phải tham gia chạy trên sân theo bóng như các cầu thủ. Do đó, chất liệu quần áo phải dễ chịu, thấm hút tốt mùi hôi mùa hè hoặc giữ ấm tốt mùa đông. Giày chuyên dụng để chạy trên sân tốt hơn và đặc biệt áo hay quần phải có túi để đựng thẻ đỏ và thẻ vàng. Trang phục trọng tài chính thường khác với trọng tài phụ.

Phương pháp tổ chức thi đấu

Có 3 phương pháp thi đấu phổ biến trong bóng đá:

• Thi đấu trực tiếp.
• Thi đấu vòng tròn.
• Thi đấu giữa loại trực tiếp và loại vòng tròn.

Nhiệm vụ của trọng tài trong các giải đấu

Trong bài học làm trọng tài bóng đá, nhiệm vụ của trọng tài được xem là quan trọng nhất. Chỉ khi hiểu được nhiệm vụ của mình, trọng tài mới có thể biết mình cần phải làm gì. Trọng tài có những nhiệm vụ cụ thể như sau:

• Tuân thủ đúng luật bóng đá trong thời gian thi đấu.
• Theo sát thời gian thi đấu và báo cáo tình hình trận đấu liên tục.
• Thống kê số lượt nhận thẻ vàng, thẻ đỏ của mỗi đội, số lần phạm lỗi của các cầu thủ 2 bên. 
• Kiểm tra trang phục của cầu thủ từng đội theo quy định.
• Theo dõi và tính toán thời gian giữa các hiệp đấu diễn ra.
• Quan sát tình trạng sức khỏe của các cầu thủ trong thời gian thi đấu. Như vậy, nhiệm vụ của trọng tài cũng không hề đơn giản. Nghề trọng tài cũng là nghề dành cho những người thật sự tận tâm và có niềm đam mê mãnh liệt. Bởi ngoài trọng trách, họ còn phải đối mặt với rất nhiều rủi ro cả về vật chất và tinh thần.

Quyền hạn của trọng tài bóng đá

Bên cạnh nghĩa vụ thì trọng tài bóng đá có những quyền hạn như sau:

• Lập biên bản các trận đấu, đình chỉ hoặc hoãn trận đấu khi có cầu thủ phạm lỗi hoặc cố tình cản trở và kéo dài thời gian tranh chấp giữa các đội. 
• Được phép tạm ngừng trận đấu khi thời tiết xấu, sân cỏ nguy hiểm hoặc các tác nhân bên ngoài khác.
• Trong trường hợp cầu thủ bị chấn thương nặng thì trọng tài có quyền ra quyết định trong thời gian ngắn ngừng thi đấu một hiệp hoặc cả trận với cầu thủ đó.
• Khi cầu thủ phạm các lỗi nhỏ sẽ được trọng tài nhắc nhở. Khi lỗi nghiêm trọng hơn sẽ bị phạt thẻ vàng, 2 thẻ vàng bằng 1 thẻ đỏ.
• Trường hợp thủ môn bị phạt thẻ đỏ, các cầu thủ còn lại sẽ thay thế vị trí của thủ môn. Đội bóng vẫn tiếp tục thi đấu khi chỉ có 10 người.

Một trận đấu có bao nhiêu trọng tài?

Tính đến thời điểm hiện nay cùng với công nghệ được nâng tầm, số lượng trọng tài trong một trận đấu có thể không dừng lại ở 4. Trong đó, trọng tài chính là người cầm còi và các loại thẻ, thường xuyên di chuyển trên sân để điều khiển trận đấu. Đồng thời cũng là người có quyền cao nhất trên sân.

Các ký hiệu của trọng tài bóng đá hay dùng nhất

Mỗi trọng tài trong trận đấu đều giữ một vai trò nhất định và họ luôn sử dụng những ký hiệu tay để điều khiển trận đấu, chúng thuộc quy định chung trong bóng đá. Dưới đây là những ký hiệu của trọng tài bóng đá các bạn nên nắm rõ:

Các ký hiệu của trọng tài chính

Trọng tài chính là người trực tiếp điều khiển trận đấu trên sân, là người có quyền cao nhất và đưa ra mọi quyết định cho các tình huống diễn ra. Cùng tìm hiểu các ký hiệu tay của trọng tài bóng đá ngay dưới đây:

Chỉ tay cho hưởng lợi thế

Khi trọng tài đưa 2 tay song song chỉ về phía mục tiêu của đội nào thì đội đó có lợi thế. Lợi thế này được cho khi một đội đã phạm lỗi nhỏ. Do đó, thay vì dừng nhịp thi đấu, trọng tài cho phép trận đấu tiếp tục và ra tín hiệu cho đội bị phạm lỗi được hưởng lợi thế.

Với những pha phạm lỗi nghiêm trọng hơn, trọng tài sẽ thổi còi để dừng ngay lập tức và cho đội bị phạm lỗi hưởng một quả đá phạt cố định.

Thổi còi và tay chỉ về trước

Khi trọng tài thổi còi và chỉ tay về phía trước tức ám chỉ cho một quả đá phạt trực tiếp. Ví dụ, trọng tài có thể trao một quả đá phạt trực tiếp cho một đội nếu cầu thủ ở đội kia (không phải thủ môn) chạm bóng bằng tay. Đây là tín hiểu phổ biến nhất có thể thấy trong các trận đấu.

Thổi còi và chỉ tay lên

Một trong những ký hiệu của trọng tài bóng đá là trọng tài sẽ thổi còi và chỉ tay tự do thẳng lên trời. Đây là tín hiệu cho một cú đá phạt gián tiếp. Ngoài ra, khi giải thích đội nào đang được hưởng quả phạt và để làm gì, họ cũng giơ tay lên không trung trong vài giây.

Một số ký hiệu của trọng tài bóng đá

Thổi còi và chỉ tay vào chấm phạt đền

Trọng tài thổi còi và chỉ trực tiếp vào chấm phạt penalty để ám chỉ rằng một đội sẽ được hưởng quả đá penalty. Đó sẽ là một tiếng còi dài. Đá phạt penalty tương đối hiếm trong bóng đá. Trọng tài sẽ trao quả penalty cho đội tấn công khi bị phạm lỗi trong vòng cấm của đối phương.

Ở tình huống này, cầu thủ thực hiện penalty sẽ đối diện 1:1 với thủ môn từ chấm phạt đền. Một ví dụ để có quả đá phạt đền này là khi cầu thủ đội phòng ngự chơi bóng bằng tay trong vòng cấm.

Tay cầm thẻ giơ lên

Trọng tài sẽ giơ một chiếc thẻ vàng hay thẻ đỏ tùy thuộc vào mức độ phạm lỗi của cầu thủ. Nếu cầu thủ nhận thẻ vàng, đó là một cảnh báo. Nếu nhận thẻ vàng thứ 2 trong trận, cầu thủ này sẽ phải rời sân vì 2 thẻ vàng bằng 1 thẻ đỏ.

Trọng tài lấy thẻ trong túi và chỉ vào cầu thủ phải nhận, sau đó họ sẽ viết chi tiết về hành vi phạm lỗi vào sổ ghi chép. Đối với pha lỗi nghiêm trọng, trọng tài sẽ rút thẻ đỏ.

Đưa bàn tay chạm vào tay kia

Ký hiệu này của trọng tài cho thấy cầu thủ đã để bóng chạm tay. Do đó trận đấu sẽ được dừng lại và nhường lại bóng cho đối phương. Trường hợp để bóng chạm tay trong vòng cấm, trọng tài có thể đưa ra quyết định thổi phạt penalty.

Ký hiệu tay của trọng tài bóng đá về lỗi chạm bóng

Vẽ hình chữ nhật trong không gian

Hình ảnh trọng tài dùng tay vẽ một hình chữ nhật thường được thấy trong World Cup hay trận đấu gần nhất của ĐT Việt Nam tại tứ kết Asian Cup 2019 khi có sự xuất hiện của công nghệ VAR.

Khi trọng tài dùng 2 tay tạo một hình chữ nhật, đó là để tham khảo ý kiến từ tổ trọng tài VAR khi tình huống trên sân đang gây tranh cãi hoặc trọng tài không thể quan sát kỹ được.

Các ký hiệu của trọng tài biên

Trọng tài biên là những trọng tài có cầm cờ và ở ngoài biên, tức ngoài vạch kẻ trắng trên sân. Họ thường xuyên di chuyển để xác định tình huống phạt góc và ném biên hoặc hỗ trợ cho trọng tài chính ở một số tình huống.

Dùng cờ chỉ vào góc

Trọng tài biên sẽ chạy xuống cờ góc bên sân của họ và chỉ cờ trên tay họ xuống tại vị trí góc để ám chỉ một quả đá phạt góc. Trọng tài biên không thổi còi vì chỉ có trọng tài chính được cầm còi.

Phất cờ và chỉ sang 1 hướng

Khi bóng đi ra khỏi đường biên ngang, trọng tài biên sẽ chạy đến vị trí bóng ra khỏi mặt sân và chỉ cờ theo hướng ném biên. Đây cũng là hướng tấn công của đội có quả ném biên.

Một quả bóng được cho là đã ra khỏi đường biên khi toàn bộ quả bóng đã đi qua vạch đánh dấu trên sân. Nếu bóng chỉ còn một nửa, cuộc chơi vẫn tiếp tục.

Chỉ cờ lên cao

Đây là ký hiệu ám chỉ tình huống việt vị của một cầu thủ. Cánh tay chỉ cờ của trọng tài biên sẽ vuông góc mặt sân thi đấu.

Ký hiệu của trọng tài biên cho biết cầu thủ phạm lỗi việt vị

Tạo hình chữ nhật với cờ

Trọng tài biên tạo hình chữ nhật với cờ để ra tín hiệu báo cho trọng tài chính để tạm dừng trận đấu khi phía ngoài sân có sự thay đổi người. Họ thường giữ tín hiệu này trong 5-10s. Cả 2 trọng tài biên thường làm tín hiệu này.

Điểm mặt các trọng tài lừng danh thế giới

Bóng đá thế giới không chỉ nổi tiếng với những cầu thủ mà còn có các trọng tài lừng danh. Họ là những người điều khiển và mang lại công bằng cho những trận đấu. Cùng tìm hiểu về các trọng tài tiêu biểu dưới đây nhé!

Pierluigi Collina

Pierluigi Collina là một trọng tài nổi tiếng tài năng người Ý. Ông từng bắt chính ở nhiều trận đấu lớn và quốc tế. Trong đó nổi bật nhất là trận chung kết UEFA Champions Leauge hay FIFA World Cup. Nhờ đạt được những thành tích và các danh hiệu xuất sắc thế giới từ năm 1998 -2003. Pierluigi Collina được fan hâm mộ mệnh danh là “ông vua áo đen” vì ánh nhìn sắc lạnh, nghiêm khắc và công bằng.

Pierluigi Collina là một trọng tài nổi tiếng tài năng người Ý

Mark Clattenburg

Mark Clattenburg là một trọng tài trẻ nổi tiếng người Anh. Hiện tại ông đang giữ chức trưởng ban trọng tài tại Liên đoàn bóng đá Ả Rập Xê Út.

Mark Clattenburg là người cầm trịch tại các giải đấu lớn như giải Ngoại hạng Anh, các cúp bóng đá ở nước Anh, cúp châu Âu và Olympic 2012. Năm 2016, ông đã giành được giải thưởng trọng tài xuất sắc nhất mùa giải vô địch bóng đá châu Âu.

Mark Clattenburg hiện là trưởng ban trọng tài tại Liên đoàn bóng đá Ả Rập Xê Út

Howard Webb

Howard Webb là một trọng tài chuyên nghiệp người Anh, ông bắt đầu trở thành trọng tài của FIFA từ năm 2005.  Howard Webb từng bắt những trận đấu lớn như chung kết FA Cup, Siêu cúp Anh và chung kết Cúp Liên đoàn theo thống kê của Liên đoàn bóng đá thế giới. Năm 2010 ông bắt chính 2 trận chung kết của giải vô địch bóng đá quốc gia châu Âu và Giải vô địch bóng đá thế giới.

Howard Webb là một trọng tài chuyên nghiệp người Anh

Trên đây là hướng dẫn cách làm trọng tài bóng đá và ký hiệu trọng tài bóng đá cơ bản. Trở thành một trọng tài bóng đá chuyên sẽ không khó, chỉ cần bạn không ngừng nỗ lực và cố gắng. Để biết thêm nhiều thông tin thú vị khác về mọi khía cạnh xung quanh thế giới bóng đá, các bạn độc giả đừng quên click theo dõi chuyên mục Blog bóng đá để đón đọc sớm nhất các bài viết của chúng tôi.